Genç kızların hoşuna gideceğiniz düşündüğümüz ayakkabılar...
Gerçek deriden üretilen, renkli, şıkır şıkır genç kız ayakkabıları. Genç kızların sevdiği, aralarında en popüler olan modeller.
Genç kızların en çok tercih ettikleri ayakkabı türleri. Genç hanımlara hitap eden ayakkabı tasarımları.
Genç Kız Ayakkabısı
Moda kavramı 1900‟lü yıllarda ortaya çıktı, yaşanan her toplumsal olay ve
teknolojik yenilikle büyük bir adım daha attı. Yeni yüzyıl ile beraber değişen
toplumsal hareketler, siyasi yaşam, ekonomi, bilim, spor, gençlik hareketleri,
eğlence dünyası, teknolojik yenilikler ve sanat akımlarının paralelliğiyle 20. yüzyıl
kadın modası beklenenin üstünde bir hızla gelişti. Dönem Amerikalı Charles Dana
Gibson'ın; yuvarlak göğüsleri, S-kuşağı korse ile sıkıştırılmış ince bir beli, çıkık bir
popoyu ve 33 derecelik bir açıyla ayakta durmayı güzel olarak sunan 'Gibson
Kızları‟ nın dönemidir. 60
19. yüzyıldan gelen bu aristokrat moda 20. yüzyılın
başlarında; dar korseler ve dar ayakkabıları ile kadınsılığa atıf yapan Gibson Kızları
tarafından idealleştirilmiştir.
Bu ideal „zarif kadın‟, kum saati şeklinde bir vücuda, ustaca tepede
toplanmış saçlarla, soylu bir havaya sahiptir. Amerika‟nın dört bir yanındaki
kadınlar, Gibson Kızı‟nın gerçek olmadığını, yalnızca karikatürist Charles Gibson
tarafından kaleme alındığını unutarak kendilerini Gibson Kızı gibi şekillendirmeye
çalışmıştır. Ufacık ayakları bile soyluluk göstergesi sayılmış ve aynı görünüme
sahip olmayan kadınlar, kendilerini kadınsı hissetmemiştir. Küçük ayağın moda
olmasıyla hem kadınlar hem de erkekler ayaklarına tam oturan küçük ayakkabıları
tercih etmişlerdir. Bazı büyük ayaklı kadınların, büyük ayağın tatsız ve kaba
görünümden kaçınmak için, küçük ayak parmaklarını ortadan kaldırdıkları ya da
ayakları aşırı dar ve aşırı kısa olan ayakkabıların içine sığdırmak için yağladıkları
söylenmektedir. 61
59 Ahu Antmen, 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2008, 15-18 s.
60 Boucher, a.g.e., 400 s.
61 Pedersen, a.g.e., 30 s
47
Resim 19. Klasik Kum Saati şeklindeki Gibson Kızı Stili62
yuvarlak göğüsler, ince bel,
vurgulanmış çıkık kalçaları ile aktrist Camile Clifford, Londra,1904
Kaynaklar: Valerie Mendes&Amy de la Haye, 20th Century Fashion, T&H Ltd, Londra, 2005, 23 s.
N.Yapp, 1900‟ler, Fotoğraflarla 20. Yüzyılın Sosyal Tarihi, Gettyimages, Almanya, 2000, 247 s.
Kadınlar özgürlük çağrılarına, görünüşlerini değiştirme etkinlikleriyle
başlamışlar, spor faaliyetlerinde yer almış, seyahat etmiş, çalışmış, hatta
meydanlarda haklarını sorgulamışlardır. Bu gelişmeler paralelinde yeni bir güzellik
anlayışı getirmiştir. Git gide sadeleşen kesimler güzel ve çekici bulunmuştu. Frapan
giysiler daha az şık bulunmaya başlanmış, kıyafetler daha fazla vücuda
uyarlanmış, korse desteği terk edilmişti. 20. yüzyılın başında kadın giysileri pek çok
kısıtlamadan kurtulmuş, korseden vazgeçmek bir süreç almıştır. 19. yüzyılın
sonlarında İngiltere, tasarımcı William Morris, kurucu olduğu Anti-Endüstriyel Güzel
Sanatlar ve El Sanatları Akımı‟nın parçası olarak korseden kurtulmaya uğraşmıştır.
63 Buna karşılık 20. yüzyılın başında Henry Van de Velde ve Gustav Klimt gibi yeni
sanatçılar, rahatlık etkisi içinde korsenin makul, sağlıklı yeni bir tasarımını
savunmuşlardır.
62 Amerikalı illüstratör Charles Dana Gibson‟un yarattığı stil, Bu yeniliğinden dolayı bu tarz giyinenlere
“Gibson Kızları” adı verilmiştir. Yapp, 1900‟ler, a.g.e., 248 s.
63 Lehnert, a.g.e. 117 s.
48
Devrimcilerin çabaları çok az başarıya ulaşmış: İhtiyaç duyulan şeyin,
güzel sanat ve söz bilimin başaramadığını başaracak, mükemmel bir sanatçının
bakış açısı olduğu düşünülmüştür. Paul Poiret (1879-1944), I. Dünya Savaşı
öncesindeki dönemin en önemli moda tasarımcısıydı. Sadece yeni siluetler
yaratarak modayı değiştirmemiş, aynı zamanda ilk gerçek moda imparatorluğunun
kurucusu olmuştur. Moda şovlarını, büyük sosyal olaylar haline getirmiş ve
modelleriyle Avrupa ve Amerika‟ya tura çıkan ilk kişi olmuştur. Poiret‟in tasarımları,
çağdaşları tarafından modern sadeliği sebebiyle övülmüştür. Özellikle elbise
kesimleri sade olarak nitelendirilmiş; yüzyılın sonunda diğer kadınlar tarafından
giyilen kıyafetlerin aksine, Poiret korse ya da vatka kullanmamıştır. İmparatorluk
modası ve antik stiller üzerine eğilmiş, bel çizgisi ve vücut kıvrımı vurgulandığı
zamanlarda, göğüs altından itibaren bollaşan ve beli gizleyen kıyafetler
tasarlamıştır.
64 Uzun elbiselerin üzerine giyilecek süslü ya da şeffaf tunikler,
kimono tarzı paltolar, şalvarlar ve doğu kökenli türbanlar tasarlamıştır.
Resim 20. Paul Poiret‟in Minaret Balesi için tasarladığı tunik eskizleri
Ve günlük kıyafet tasarımları 1910-1913
Kaynak: Linda Watson, Modaya Yön Verenler, Güncel Yayıncılık Ltd, İstanbul, 2007, 37 s.
The Kyoto Costume Institute, Fashion From The 18th The 20
th Century, Taschen, Köln, 2004, 351 s.
64 y.a.g.e. 118-119 s.
49
Yüksek belli uzun tunikleri, ateşli turuncu ve parıltılı gümüş rengi
kimonoları özgür kadın profilinin ilk örnekleri kabul edilebilir. Sadece parmak ucunu
gösteren mütevazı Victoria Dönemi modasına kıyasla Poiret‟in etek tasarımları
daha kısa ve düzdür, ayak bileklerini göstermek için ideal giysilerdir. Etek
boylarında meydana gelen değişiklikler kadınların elbiselerinin daha pratik
olduğunu gösteren en önemli göstergelerden biri olmuştur. Ayakkabılar daha önce
hiç olmadığı kadar ön plana alınmıştır. Bu giysiler 1001 gece masalları, Bizans,
Hindistan, Çin ve Rusya elementleriyle doldurulmuştur. Poiret modaya, önceki
yıllarda hafif renklerle yer değişmiş olan gri, leylak rengi ve mavi gibi parlak renkleri
getirmiştir. Genellikle koyu kırmızı ya da pembe, parlak yeşil ya da sarı ve hatta
kahverengi kadife, brokar ipek gibi harika kumaşlar kullanılmıştır. Ayrıca altın ve
gümüş rengini, pulu ve işlemeyi bir araya getirilmiştir.65
Resim 21. Mariano Fortuny‟ nin Yunan kitonlarından esinlenerek tasarlanmış ipek kaftan ve
“Delphos” adını verdiği pilili elbise, İtalya, 1910-1924
Kaynak: The Kyoto Costume Institute, Fashion From The 18th The 20th Century, Taschen,
Köln, 2004, 364, 380 s.
65 Lehnert, a.g.e., 120 s.
50
Giyimde yeni stil arayışları Fransa dışındaki Avrupa ülkelerinde de etkisini
göstermişti. İspanyol Mariano Fortuny, Yunan stili formlardan türeyen, klasik stilde,
pliseli “Delphos” adını verdiği bir elbise tasarlanmıştı. Yunan kitonlarından (chitons)
ve buna paralel olarak uzak doğudan esinlenerek tasarlanmış “Delphos” isimli ipek
elbise de pliseler, omuzdan aşağı doğru akarak zarifçe bedeni sarmış ve bir
yandan da bedenin hareketiyle şekil almıştı. Bir kadını Yunan heykeline benzeten,
kuş tüyü hafifliğindeki ipek pile onun markası olmuştur.66
Resim 22. Haute-Couture Kürk Salonu, Paris, 1910
Kaynak: Valerie Mendes&Amy de la Haye, 20th Century Fashion, T&H Ltd, Londra, 2005, 18 s.
1908‟lerde moda dünyasında meydana gelen büyük değişim hem erkek
hemde kadın silüetlerinde büyük değişimleri de beraberinde getirmiştir. Vücudun
dış hatları yeni tarzın biçimi haline gelmiştir. En önemli değişimlerden birisi
kalçadan bileklere kadar daralan bir şekilde gelen silüettir. Örneğin 1908 den önce
kadın için silüetler S şekli olarak isimlendirilmekte dışarı çıkan kalça ve göğüsleri
öne çıkarmakta idi hantal ve akan dalgalı etekler buna eşlik etmekte iken, 1908 den
sonra silüetler daha doğal hale gelmiş ve elbiseler vücudun gerçek şekline daha
yakın bir hal almıştır. Ancak bu dönemin kıyafetleri tamamen doğal değildi. Dar
66 Lehnert,.a.g.e., 120-121 s.
51
paçalar veya kalçalarda geniş etek boylarında dar etekler 1908 den başlayıp
1914‟lerin başlangıcına kadar süren popüler görünüşü oluşturmuştur. 67
19 yy da fabrika sistemi ile birlikte dikiş makinesinin de piyasaya
sunulması ile birlikte seri üretim ortaya çıkmıştır. Farklı boyutlarda üretilen ilk seri
üretim erkek giyimi üzerine olmuştur. Yirminci yüzyılın ilk yılları ile birlikte hazır
giyim kadınlar içinde bulunabilir hale gelmiştir. Kadınlar için en yaygın şekilde
bulunabilen ilk elbise türü erkek gömleği şeklinde bluzlardı. Şömizye bluz. Bu bluz
uzun akan dalgalı eteklerle birlikte giyilmektedir.68 Parisli giyim tasarımcıları
tasarladıkları kıyafetleri mevsimsel defilelerle sergilemeye başlamış ve kıyafetlerini
Avrupa ve Amerika‟dan varlıklı insanlara satmaya başlamışlar.
1910‟lu yıllarda kadınların motosiklet ve otomobil kullanmaları ile birlikte,
tozdan ve rüzgârdan koruyan pratik elbise ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Ayrıca tenis ve
golf gibi sporların da kadınlara açılması ile birlikte, değişen elbiseler daha rahat
hareket edebilmelerine imkân sağlamıştır.69
Yorumlar
Yorum Gönder